Dinsdag 19 december promoveerde mevrouw Rana Yadak aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op haar door Join4Energy gesteunde onderzoek met de titel "Lentiviral Hematopoietic Stem Cell Gene Therapy for MNGIE".
MNGIE is een zeldzame energiestofwisselingsziekte die veroorzaakt wordt door het ontbreken van het eiwit TP (thymidine phosphorylase). Als er geen TP gemaakt wordt, gaan naar verloop van tijd de energiefabriekjes minder goed functioneren en krijg je last van organen die veel energie verbruiken. Typisch voor MNGIE is dat het begint met eetproblemen bij het begin van de pubertijd. Last van een vol gevoel na een klein hapje eten, makkelijk opboeren, buikpijn, misselijkheid, diarree. Tegenzin bij het eten en geleidelijk aan (ernstig) afvallen. In enkele jaren tijd volgen veranderd gedrag en geheugenstoornissen, gehoorverlies en een dof gevoel aan de voeten en moeite met traplopen. Door het niet te stoppen gewichtsverlies en de geestelijke achteruitgang overlijden de patiënten jong, soms al voor hun 35ste levensjaar.
Beenmergtransplantatie met donorcellen is de huidige therapie waarbij meer dan de helft van de mensen rondom deze ingreep overlijden. Er is dringend behoefte aan een betere therapie. Dankzij een subsidie van Join4Energy zagen we kans om ons idee voor een betere therapie te onderzoeken door gebruik te maken van een in New York en Barcelona ontwikkelde muis met MNGIE. Wij hebben bekeken of we met behulp van een virus dat we gebruikten als een vrachtautootje, het ontbrekende stofje TP naar de hersenen, de darm en andere belangrijke organen konden transporteren, zodat de lichaamscellen weer normaal gaan functioneren.
Dr Yadak laat in haar proefschrift zien dat bij de muis, via het in het beenmerg inbrengen van een eenmalige dosering virus met het stofje TP, een correctie optreedt in alle onderzochte cellen. Dit effect blijft gedurende het muizenleven aanwezig. Tot onze grote vreugde zagen we dat zowel in de hersenen als in de darmen herstelprocessen optraden. Er is ook uitgebreid gekeken naar bijwerkingen van de gentherapie. De therapie lijkt veilig.
De conclusie van dit onderzoek is dat de muizenproeven in een afrondende fase zitten, zodat de veiligheid van het virus bij mensen onderzocht kan worden en de voorbereidingen voor klinisch onderzoek bij MNGIE-patiënten kan beginnen.
Namens het MNGIE-team - bestaande uit de onderzoekers drs. Rana Yadak, em. Prof. Gerard Wagemaker, Marshall Huston, Jeroen de Vrij, Niek van Til en René de Coo, wil ik Join4Energy hartelijk danken voor de morele en financiële steun die wij al die jaren hebben ontvangen. Dankzij het harde werken van Join4Energy, alle sponsorwervers en donateurs hebben we een flinke stap voorwaarts richting therapie voor MNGIE en daarmede ook voor andere energiestofwisselingsziekten kunnen zetten.
René de Coo, neuroloog, hoofdonderzoeker
www.mitochondrialmedicine.org
Bijschrift plaatje:
Uitreiking van de doctor bul aan dr. Rana Yadak door professor dr. P. Sillevis Smitt namens de medische faculteit van de Erasmus Universiteit Rotterdam.
